Doświadczenia stacji CNG - powody niewłaściwego działania

Publikacje Gerarda Bartłomiejczyka na temat CNG

Moderator: Gerard Bartłomiejczyk

Gerard Bartłomiejczyk
Posty: 36
Rejestracja: pn sie 11, 2008 16:42
Lokalizacja: Warszawa

Doświadczenia stacji CNG - powody niewłaściwego działania

Post autor: Gerard Bartłomiejczyk »

Warszawa, Luty 2004r.

Autor: Gerard Bartłomiejczyk
Tel. 0-668 475 021
e-mail; gerard.bartlomiejczyk@op.pl


Pojęcia:
NGV – Natural Gas Vehicles (pojazdy napędzane gazem ziemnym)
CNG – Compressed Natural Gas (sprężony gaz ziemny)
LNG – Liqueified Natural Gas (skroplony gaz ziemny)
Nm3 – normalny metr sześcienny (jednostka rozliczeniowa, oznaczająca ilość suchego gazu zawartą
w objętości 1 m3 przy ciśnieniu 101,325 kPa i temperaturze 00C)




Doświadczenia Stacji Tankowania Gazem Ziemnym
Powody niewłaściwego działania



CZĘŚĆ I
STACJA TANKOWANIA.


Charakterystyka stacji.

Stacja stacjonarna, sprężarkowa, podłączona do sieci gazowej średniego ciśnienia. Sprężarka gazu czterostopniowy o wydajności 600Nm3/godz. i maksymalnym ciśnieniu napełniania 22MPa.
Zespół urządzeń stacji został umieszczony w nieogrzewanym budynku kontenerowym.
Stacja posiada dwa zadaszone stanowiska do jednoczesnego tankowania samochodów gazem sprężonym, nie jest wyposażona w zbiorniki magazynowe, ani w dystrybutor z pomiarem masowym gazu. Ilość wydanego gazu odczytywana jest z tabel sporządzonych dla zbiorników o określonej pojemności wodnej na podstawie ciśnienia początkowego i końcowego panującego w zbiorniku.
Tankowanie samochodu osobowego, lub dostawczego trwa ok. 5 minut, a autobusu ok. kwadransa.
CNG jest odbierany ze stacji głównie jako paliwo samochodowe. Tankowane są też butle luzem, bądź wiązki butli. Gaz z butli luzem pobierany jest na potrzeby badawcze kilku instytutów, jak również do czasowego zasilania kuchenek gazowych mieszczącej się w budynku, który posiada wewnętrzną instalację gazową, ale nie został jeszcze podłączony do sieci gazowej.

Zasada działania stacji tankowania CNG.

Stacja poprzez system filtrów pobiera gaz z sieci gazowej o ciśnieniu 0,32-0,4MPa (niższe ciśnienie gazu jest w sezonie letnim, wyższe w zimie). Czterostopniowa sprężarka podwyższa jego ciśnienie powyżej wartości 20MPa.
Gaz jest schładzany po każdym stopniu w chłodnicy. Czynnikiem chłodzącym jest strumień powietrza wywołany śmigłem wentylatora.
Po każdym stopniu sprężania gaz przepuszczany jest przez separatory oleju.

Przed uruchomieniem sprężarki gazu następuje uruchomienie grzałki i pompy oleju. Temperatura w układzie olejowym sprężarki powinna wynosić minimum 660C. Jest to najniższa temperatura wymagana do wyparcia pary wodnej.
Na trasie gazu umieszczone są zawory robocze, za pomocą których odbywa się sterowanie jego przepływem. Nadmiar gazu, którego nie jest w stanie odebrać tankowany pojazd kierowany jest powtórnie przed pierwszy stopień sprężania. Czynnikiem decydującym o otwarciu zaworów jest ciśnienie gazu. Pełne, bądź częściowe uchylenie zaworów odbywa się za pomocą układu sprężonego powietrza podawanego przez dodatkowy kompresor. Włączenie kompresora powietrza i napełnienie instalacji sterowania zaworów roboczych sprężonym powietrzem niezbędne jest przed uruchomieniem sprężarki gazu.
Włączenie kompresora gazu następuje kiedy urządzenia dodatkowe pracują (kompresor powietrza, wentylator chłodnicy, pompa i grzałka oleju), a temperatura oleju smarnego osiągnie wartość minimalną i układ sprężonego powietrza zostanie napełniony. Od chwili włączenia kompresora gazu do osiągnięcia stanu gotowości upływa minuta czasu podczas której następuje sprawdzenie pracy wszystkich urządzeń stacji.

Odbiorca CNG podłączony jest do stacji poprzez dystrybutor z pomiarem ciśnienia gazu za pomocą szczelnego szybkozłącza. Po napełnieniu zbiorników pojazdu następuje wyłączenie stacji.
Włączenia stacji muszą być dokonywane dla każdego odbiorcy, bądź dla grupy odbiorców. Jednak podczas tankowania jednego pojazdu możliwe jest podłączenie drugiego odbiorcy CNG, bez konieczności wyłączenia stacji.



Problemy eksploatacyjne stacji.

• Temperatura.

Zespół urządzeń stacji został umieszczony w nieogrzewanym pomieszczeniu, dlatego warunki atmosferyczne mają wpływ na pracę poszczególnych urządzeń.
Niskie temperatury powietrza wynoszące minus 12-150C powodują zgęstnienie oleju smarowego kompresora gazu i powietrza, lub jego całkowite zamarzanie. Uruchomienie sprężarki z zamarzniętym układem olejowym nie jest możliwe. (Można zamontować przynajmniej układ utrzymujący temperaturę oleju powyżej 00C, aby ujemne temperatury powietrza niepowodowały problemów z uruchomieniem kompresora gazu.)
Ujemne temperatury również wpływają na pracę membran gumowych zastosowanych w reduktorach gazu, czy powietrza.
Powodują tworzenie się korków lodowych w instalacji gazowej i powietrznej.

Wysokie temperatury powietrza powyżej 250C powodują wzrost temperatury gazu, czym przyczyniają się do zwiększenia jego objętości, a to powoduje zadziałanie zaworów bezpieczeństwa i upust gazu.
Wysoka temperatura gazu powoduje niepełne napełnienie zbiorników pojazdu.
Częste skoki temperatury powodują ubytki farb zabezpieczających przed korozją orurowanie stacji.

Wnioski;
 Planując budowę stacji tankowania CNG należy dobrać urządzenia przystosowane do pracy w danych warunkach klimatycznych. W Polsce urządzenia stacji powinny znajdować się w pomieszczeniu ogrzewanym, chyba że technologicznie brak jest takich przeciwwskazań. Zachowanie temperatury dodatniej w pomieszczeniu stacji zapewni uruchomienia stacji i wykonanie czynności obsługowo-serwisowych niezależnie od panujących warunków atmosferycznych. Zaleca się utrzymanie stałej temperatury w skali roku, (chyba, że producent zaleci inaczej) zniweluje to wpływ temperatury na pracę urządzeń stacji i ograniczy czynności regulacyjne.
 Elementy stacji powinny być wykonane z materiałów niemalowanych farbami, a barwionymi w procesie technologicznym. (np. orurowanie gazowe o żółtym zabarwieniu)
 Temperatura CNG wtłaczanego do zbiorników pojazdu powinna uniemożliwić powstawanie oblodzeń. Nie może być jednak za wysoka, gdyż znaczne wystudzenie gazu w zbiorniku spowoduje jego niepełne zatankowanie.

• Spadki napięcia elektrycznego.

Sprężarka potrzebuje zwiększonej mocy przy rozruchu. Jeżeli warunki przyłączenia i moc przydzielona nie będzie zapewniała całodobowo odpowiednich dostaw energii to sprężarka, której napęd stanowi silnik elektryczny nie będzie włączała się za każdym razem. Zastosowane przewody przyłączeniowe powinny mieć odpowiednie przekroje, a zasilanie awaryjne powinno zabezpieczyć prąd rozruchowy.

Wnioski;
 Należy zabezpieczyć dostawy energii pamiętając przy podłączaniu kolejnych odbiorów do rozdzielni elektrycznej, aby nie zakłócały one pracy stacji tankowania gazu.


• Brak stabilizacji ciśnienia gazu.

Brak reduktora utrzymującego stałe ciśnienie gazu na dolocie przed sprężarką, powoduje, że z każdą zmianą ciśnienia w gazociągu osprzęt sprężarki gazu wymaga regulacji. Wzrost ciśnienia gazu w sieci powoduje, że zaczynają się otwierać zawory nadmiarowe. Należy wtedy ręcznie ograniczyć ilości dostarczanego gazu do sprężarki.
Zmniejszenie ciśnienia dolotowego poniżej minimalnej wartości powoduje automatyczne zadziałanie wyłącznika przy niskim ciśnieniu gazu i wyłączenie stacji. Zwiększa się wtedy mechanicznie ilość dostarczanego gazu do sprężarki i ponownie uruchamia stację.
Nadmiar gazu, którego nie jest w stanie odebrać tankowany pojazd kierowany jest powtórnie przed pierwszy stopień sprężania. Powoduje to stopniowy wzrost ciśnienia przed sprężarką, doprowadzając do upustu gazu do atmosfery przez zawory nadmiarowe. Gwałtowne rozprężanie dużych ilości gazu powoduje zamarzanie elementów trasy gazowej.

Wnioski;
 Sprężarka gazu powinna być zasilana gazem o stałym ciśnieniu,
 Nadmiar sprężonego gazu nie powinien być rozprężany, ani upuszczany do atmosfery tylko magazynowany,

• Brak magazynu CNG.

Stacja, która nie jest wyposażona w zbiorniki zmagazynowanego gazu pod ciśnieniem przynajmniej 20MPa musi być włączana podczas każdego tankowania. Każde uruchomienie stacji to strata energii elektrycznej potrzebnej na rozruch i pracę urządzeń trwający niejednokrotnie ponad jedną minutę. Wyłączenie stacji powoduje, że część gazu powraca do gazociągu.

Praca stacji wyposażonej w magazyn CNG odbywa się następująco. Sprężarka gazu pracuje do chwili napełnienia magazynu, po czym następuje wyłączenie kompresora gazu.
Dystrybucja następuje poprzez podłączenia odbiornika (głównie samochodu) z dystrybutorem CNG.
Następuje pobór gazu z magazynu. Gdy nastąpi jego opróżnienie do ustalonej wartości następuje włączenie kompresora gazu. Zwykle pojemność magazynu umożliwia zatankowanie kilku pojazdów bez konieczności włączania kompresora. Takie rozwiązanie poprawia ekonomię systemu jak również zabezpiecza pracę stacji podczas awarii kompresora gazu. Umożliwia też przy zastosowaniu kaskadowego rozładunku magazynu tankowanie szybkie mimo zastosowania kompresora o małej wydajności.
Magazyn składający się z wiązki kilku butli, z którego możliwe jest wyłączenie pojedynczej butli zapewnia możliwość korzystania z gazu zgromadzonego w pozostałych butlach bez konieczności wyłączenia z pracy całego magazynu. Magazyn gazu zapewnia szybkie tankowanie mimo niewielkiej wydajności kompresora. Stabilizuje temperaturę gazu, umożliwiając pełniejsze napełnienie zbiorników gazu NGV bez robienia przerwy na ostygnięcie gazu. Zapewnia tankowanie mimo braku energii elektrycznej.

Wnioski;
 Stacja powinna być wyposażona w kaskadowy magazyn gazu,
 Magazyn powinien składać się z wiązki butli. Każda butla powinna mieć zawór odcinający,
 Przed sprężarką gazu powinien być zamontowany zawór zwrotny uniemożliwiający powrót gazu o podniesionym ciśnieniu do źródła gazu (gazociągu, zbiornika gazu, odwiertu itp.)
 Na wejściu stacji powinien być zamontowany gazomierz odpowiednio dobrany do wydajności godzinowej stacji i dostosowany do charakteru jej pracy, np. częstych włączeń i wyłączeń sprężarki gazu, które powodują, że pobór gazu ze źródła zasilania nie odbywa się w sposób płynny.

• Stacja wyposażona jest w jeden kompresor gazu.

Brak magazynu CNG i brak drugiego kompresora powoduje, że nie tylko awarie, ale wszystkie czynności serwisowe przy stacji zmuszają do wyłączenia jej z ruchu. Takie sytuacje są do zaakceptowania jeżeli stacja pracuje tylko na potrzeby własne.
Niezawodność stacji tankowania może zapewnić drugi kompresor, którego włączenie następuje wtedy gdy korzystanie z pierwszego jest niemożliwe, np.; remont kompresora, jego awaria, itp.

Wnioski;
 Stacja powinna być wyposażona w dwa niezależne od siebie kompresory gazu.

• Wibracje.

Większość urządzeń stacji jest zmontowana na wspólnej ramie. Wibracje wywołane pracą silnika napędzającego kompresor gazu o mocy 70 - 150kW, oraz pracą tego kompresora powodują samoczynne poluzowania złączy śrubowych. Wskazówki zbyt czułych przyrządów kontrolnych wpadają w rezonans powodując, że precyzyjne ustawienie niektórych nastawów nie jest możliwe. Można go dokonać tylko w zakresie pewnej tolerancji.

Wnioski;
 Urządzenia stacji, szczególnie sprężarka gazu wraz z silnikiem napędowym powinny być posadowione na podporach tłumiących drgania.
 Przyrządy pomiarowe powinny być osłonięte przed wpływem wibracji.

• Brak dystrybutora gazu z pomiarem masowym.

Odbiorca sprężonego gazu ziemnego powinien mieć możliwość wizualnej obserwacji pobieranego gazu. Nowi klienci stacji, wyrażają swoje zdziwienie gdy przed rozpoczęciem tankowania zbiorników określona zostaje ilość zatankowanego gazu.
Różnice wynikające ze stosowania w Polsce jednostki rozliczeniowej CNG jaką jest normalny metr sześcienny, a szeroko spopularyzowaną na świecie jednostką wagową wyrażoną w kilogramach również przysparzają trudności. Zbiornik o pojemności wodnej wynoszącej 100 litrów można napełnić gazem pod ciśnieniem 20MPa ważącym około 18Kg. Tej wadze odpowiada ilość CNG wyrażona w jednostce objętości około 25Nm3. Cyfra 18 nie jest równa cyfrze 25. Odbiorcy podejrzewają, że zostali oszukani. Z tego powodu obsługa stacji, która nie będzie wyposażona w dystrybutor z pomiarem masowym gazu musi być przygotowana do wytłumaczenia odbiorcy różnicy wynikającej ze stosowania odmiennych jednostek pomiarowych gazu. Poza tym metoda ciśnieniowa nie jest precyzyjna.
Dowód: pojazd ma jedno przyłącze do tankowania np. dwóch zbiorników gazu. Jeden z tych zbiorników ma niedrożny zawór butlowy. Ciśnieniomierz wykaże, że wewnątrz instalacji pojazdu jest już maksymalne robocze ciśnienie gazu. Oznacza to, że pojazd jest zatankowany do pełna. Ale tylko jeden zbiornik! nie dwa!
Można sprawdzić czy do wszystkich zbiorników wtłaczany jest gaz. Podczas tankowania podnosi się temperatura ścianek zbiorników. Jeżeli jeden z nich jest zimny oznacza to wystąpienie takiej sytuacji. Kilkakrotne otwarcie i zamknięcie zaworu tego zbiornika powoduje zwykle jego udrożnienie, które uwidoczni się spadkiem ciśnienia gazu w instalacji NGV.
Trudno sobie jednak wyobrazić każdorazowe sprawdzanie temperatury gazu wszystkich zbiorników tankowanego pojazdu. Szczególnie gdy są one umieszczone pod jego podwoziem, lub na dachu jak ma to miejsce w wielu autobusach.

Metoda wagowa pozwala każdorazowo zaobserwować niedrożność instalacji gazowej pojazdu. Kierujący pojazdem wie jaka jest maksymalna waga gazu jaki może zostać zgromadzony w zbiornikach. Jeżeli ilość gazu w znaczny sposób jest niższa od tej wielkości należy sprawdzić czy powodem tego nie jest niedrożna instalacja gazowa samochodu. Obowiązek ten nie spoczywa wtedy na personelu stacji, a na właścicielu pojazdu.

Wnioski;
 Stacja powinna być wyposażona w dystrybutor z pomiarem masowym.
 Jednostka pomiarowa CNG powinna być jednolita na wszystkich stacjach



CZĘŚĆ II
STACJE TANKOWANIA DZIAŁAJĄCE NA ŚWIECIE.


Podział stacji tankowania gazem ziemnym.

Gaz ziemny w zbiornikach pojazdu może być magazynowany w postaci sprężonej, lub skroplonej. Zależnie od charakteru stacji, jej wydajności, sposobu dostaw gazu, sposobu uzyskiwania CNG itp. można wyróżnić następujące grupy stacji tankowania CNG;

• tradycyjne, lub wielostanowiskowe rampy (szybkiego, lub wolnego tankowania,)
• stacjonarne, bądź przewoźne,
• połączone trwale z siecią gazową, albo niepodłączone do sieci gazowej,
• sprężarkowe, bądź magazynowe, lub ze źródła gazu,
• publiczne, lub niepubliczne (np. zakładowe), bądź garażowe,
• niezależne, albo wchodzące w skład stacji paliw płynnych,
• naziemne, lub zagłębione poniżej poziomu gruntu, albo nadziemne.


Kompletną stację tankowania CNG sprężarkową, podłączoną trwale do sieci gazowej stanowi ;

1. Sprężarka gazu ziemnego wraz z osprzętem (o wydajności od kilku do kilkuset Nm3/h ) jak: silnik napędowy, układ sterowania, magistrale gazowe wysokiego ciśnienia, dźwiękochłonna obudowa, zbiornik wyrównawczy, aparatura zaporowo-upustowa, międzystopniowe zbiorniki kondensatów, wymiennik ciepła, filtry wylotowe, itp.
Zależnie od producenta i modelu sprężarki są wyposażone w kompletny osprzęt, bądź część osprzętu stanowi wyposażenie dodatkowe. Maksymalne ciśnienie końcowe jest różne dla różnych modeli, zawiera się w przedziale 25 – 35MPa. Wydajność danego modelu jest zmienna w zależności od modelu silnika napędowego i ciśnienia zasilania (dla niektórych modeli wzrost ciśnienia zasilania o 0,25MPa może powodować wzrost wydajności sprężarki o 156Nm3/h).


2. System dokładnego filtrowania i osuszania gazu, zabezpieczający tworzeniu się korków lodowych w instalacji stacji i pojazdu.


3. Magazyn sprężonego gazu ziemnego, zgromadzonego pod ciśnieniem roboczym od 20 do 30MPa o dowolnej pojemności, który stanowi wiązka butli (często umieszczona jest w obudowie ochronnej) Podzielony jest na trzy części, które umożliwiają kaskadowy rozładunek zbiornika gazu, za pomocą panelu sterującego.


4. Dystrybutor sprężonego gazu w układzie wolnego, lub szybkiego napełniania z liczydłem, lub bez pomiaru ilości wydanego gazu. (Opcja – terminal do przyjmowania należności za CNG)

Stacja stacjonarna niepodłączona trwale do sieci gazowej.

• Stacja pozyskująca CNG z postaci skroplonej gazu ziemnego jest niezależna od sieci przesyłowej gazu. Prawie 25% gazu ziemnego jest transportowane na świecie w formie skroplonej LNG (-161,6oC), można go dostarczać cysternami do stacji tankowania na której tankowanie pojazdów odbywać może się w dwóch postaciach; CNG, lub LNG.

• Popularne są też na świecie stacje tankowania CNG, które stanowią sprężarki gazu montowane na pojazdach, a rolę punktów tankowania spełniają magazyny sprężonego gazu wraz z dystrybutorem. Stosowane są też rozwiązania gdzie transportowane są magazyny CNG do punktów tankowania NGV, a nie sprężarki. Warunkiem powodzenia takiego przedsięwzięcia jest niewielka odległość pomiędzy takimi punktami.

Określenie założeń dla stacji tankowania CNG.

Budowę stacji tankowania CNG należy poprzedzić szczegółową analizą najkorzystniejszej lokalizacji. Należy rozpatrzyć wszystkie możliwe dostawy gazu do stacji. Występowanie lokalnych złóż gazu ziemnego, przebieg sieci wysokoprężnej gazu, która poprawia ekonomię systemu, oraz możliwość dostaw LNG, lub CNG.
W systemie obwoźnych agregatów sprężarkowych stację stanowi punkt umożliwiający dystrybucję gazu o ciśnieniu 20MPa, a nie miejsce w którym dokonuje się podniesienia ciśnienia gazu ziemnego.
Ustalenie czasu pracy stacji i godzin, w których odbywać będą się tankowania jest bardzo istotne dla stacji z kompresorami o małej wydajności godzinowej.
Przykład: kompresor o wydajności 30Nm3/h umożliwia w ciągu doby napełnienie magazynu 720Nm3 CNG. Dystrybucja z napełnianego ciągle magazynu umożliwi szybkie zatankowanie ok. 20 samochodów osobowych, lub osobowo dostawczych o ściśle wyznaczonych porach. Rozwiązanie takie jest dobre dla stacji zakładowych i dla stacji rozpoczynających działalność gdzie lokalnie zapotrzebowanie na CNG jest niewielkie.
Wyłączenie z ruchu magazynu wydłuży znacząco czas tankowania pojazdów, dlatego rozwiązanie to może być stosowane dla pewnych grup odbiorców.
Założenie pewnych ilości samochodów i klientów, która ma być przez stację obsługiwana pozwoli na dobór właściwej wydajności kompresorów, pojemności magazynów sprężonego gazu, liczby dystrybutorów itp.
Miejsce garażowania NGV jest istotne dla stacji zakładowych. Można wybudować rampę do jednoczesnego tankowania kilkunastu samochodów, których napełnianie następowałoby w porach nocnych, kiedy energia elektryczna jest najtańsza.
Warto rozważyć możliwość zastosowania gazu ziemnego jako paliwa, silnika napędowego sprężarki gazu ziemnego.
Należy określić jak długo stacja ma zapewnić dystrybucję CNG w przypadku awarii niektórych urządzeń stacji. Od tego będzie zależała głównie pojemność i liczba magazynów gazu, również i liczba sprężarek gazu o określonych wydajnościach.

CZĘŚĆ III
NGV.

Samochody pobierające CNG na stacji są wyposażone w różnorodne przyłącza (odpowiednik wlewu paliwa płynnego). Różne końcówki do tankowania występują zarówno w samochodach wyposażonych fabrycznie w instalację gazową jak i w samochodach przerabianych. Butle luzem również mają różnorodne przyłącza.

Najczęściej spotykane są trzy rodzaje przyłączy;
• produkcji amerykańskiego producenta o symbolu PARKER H2-63,
• włoskiego producenta EMER nr. katalogowy VAL 14009,
• oraz o nazwie NGV1 ma szansę stać się standardem europejskim.

Występują odmiany tych przyłączy dla autobusów. Zasadnicza różnica polega na zwiększeniu średnicy przekroju przewodów, którymi odbywa się napełnianie pojazdu mogącego odebrać jednorazowo większą ilość CNG. Zwiększenie przelotu gazu końcówki do tankowania i przekroju instalacji napełniania autobusu skraca proces jego tankowania.


Podsumowanie.

Technologia dystrybucji CNG i niezawodność układów zasilania silników w NGV jest w całości opanowana. Należy korzystać z tej technologii i doświadczeń światowych. Wykorzystanie gazu ziemnego jako paliwa silnikowego powoduje nie tylko oszczędności eksploatacyjne dla użytkowników pojazdów, ale powoduje zmniejszenie emisji substancji szkodliwych do środowiska naturalnego w porównaniu do paliw płynnych. Aby się o tym przekonać wystarczy umówić się na "randkę z rurą wydechową" NGV. Najlepiej autobusu, podczas uruchamiania silnika. Gwarantuję, że garderoba nie zmieni koloru na odcień bardziej szary, a powonienie nie przyprawi o zawrót głowy i nie wywoła duszności.
Przedstawiłem kilka wniosków płynących z obserwacji pracy kilku stacji tankowania CNG. Ich przejściowe kłopoty były wywołane chęcią uruchomienia obiektów za jak najmniejsze środki, a pierwsza obsługa nie miała żadnego doświadczenia.
Dzisiaj tych doświadczeń w Polsce mamy bardzo dużo. Nadal jednak nie mamy zbioru aktów prawnych dotyczących zagadnienia CNG, których brak w podobny sposób jak niewiedza hamuje rozwój takiego rynku.

W opracowaniu wykorzystano:

- Materiały własne
- Informacje uzyskane od użytkowników samochodów zasilanych gazem ziemnym,
- Oferty budowy stacji CNG kilku firm,
- Dane techniczne kilku stacji tankowania CNG pracujących w Polsce,
- Dane uzyskane z Zakładów Samochodowych Jelcz Spółka Akcyjna,
- Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Naukowej Silniki Gazowe 2003 konstrukcja, badania, eksploatacja, paliwa odnawialne,
- Materiały z IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Technicznej Pojazd a środowisko 2003r.
- Katalog firmy EMER 2002,
ODPOWIEDZ

Wróć do „Publikacje Gerarda Bartłomiejczyka”